"Langbawm a ek ah awk"

By Tual Khan Suan (Suanpi)

A zatna : : Thu nung thu ma khual/en lo a, a mawk gamtat mite a mau gamtatna sa te hangin buaina tuak kik thei hi.

Hih paunak pen ganhing ( vasa) nuntakna tung pan in mihing te nuntakna ah a kidop huai thu te leh gamtatna ah thu hilhna / lamlahna ding a kizang paunak hoih khat a hihi. Langbawm (vasa nam khat) pen van a leng vasa te sung pan a neu nam khat hi na pi’n a mah gamtatna ah a kikem zolo vasa khat a hihi. A gil kial ciangin langbawm ( singkung/gah nam khat) ne in a kham khit pikpek teh a tuahna mun peuh ah ek tha kawikawi hi. Langbawm ( vasa) in a nek singgah pen kaw (glue) bang hi a, a ek thakna munte ah a vapai kik ciangin a thak sa ek tungah awk kik thei hi.


I gamtatna sa te hangin sum leh pai, tha leh ngal leh hun leh nit te a kisam lo pi in i sup lawh thei uh hi. Thu khuallo in i mawk gamtat, kampau manin a kisam lo pi buaina kituak thei hi. “ Mihai te’n a hai man liau zolo” a kicih bangin thu nung leh thu ma en lo in, a gamta kampau mite in a mawkna in supna tuak thei hi. Mailam thu piang ding mi khempeuh in theilo i hih manin thu khualna tawh kidawm a gamta kampau mite in a hong piang lai ding thute ah nuam tak in nawk paisuak zo uh hi. A hoih piang ding maw, a sia piang ding cih kuamah a gen khol thei ki om lo a hih manin a kidawm siamte in haksatna tawh kipelh hi. “ Mipil te’n a pilna gai zolo” a kicih bangin nung leh ma en a ngaihsut siam a gamta kampau mite cimawh lo hi.

“Thal lup sa a cil siat” cih thugen a om bangin i gamtatna khat peuh ah ngaihsun masa lo a mawt tatna pen a gamta mite mah in thuak kik thei hi. A hoih ding a sia ding thu khat peuh zong gel khol masa a gamtatna pen eitung ah hong tun ciangin hamsatna tawm ding hi. A kidawmlo a, a mawt gamtat mite in a mau gamtatna gah a loh uh teh lungkimna ngahlo uh hi. Thusia thupha pen a beisa a i gamtatna te tungtawn in hong tung kik ding a hihi. A beisa i nuntakna pen tu ni/hun a ding in kipatna/lamlahna ( guideline) hi pah a, tu ni/hun a i gamtatna pen mai lam a dingin kipatna/lamlahna ( guideline) hong hi to pah hi. Abeisa a kipatna hoih tawh a pai te pen tu ni/hun ah buai nawnlo ding a, tu ni/hun a kipatna / lamlahna hoih tawh a pai mite pen mailam ah buai lo ding hi.

Laisiangtho sungah “ mi khempeuh in a mau vawhsa khaici mah a at kik tek ding hi” cih a kigelh bangin ei ma gamtatna leh kampau te teng mah i nuntakna ah i ngah kik ding hi. Thu nung thu ma en/khual a gamta mite pen buaina neilo zaw ding a, a mawt gamtat mite in buaina leh hamsatna thuak zaw ding hi. Khat veivei a hoih lo leh hatsatna i thuak ciangin genthei kisa in i thuum leh tau in i kap thei hi.Tua bang hun ciangin i vawh khaici bang hiam cih i thei kei a, a beisa hun a i mawt gamtatna te i phawk nawn kei hi. I lungkham ding leh i gentheih ding Pasian in hong deih lo a hih manin Pasian deihna hi i cih ding hi masa lo hi. Eima gamtatna sa te tung pan a gah a at kik i hihna i phawk kei leh Pasian mawhsak i suak kha ding hi.

Tua a hih manin i pu leh pa te in i gamtatna hangin kibuai thei a hih manin kidop huai thu a gen uh ciangin “ langbawm a ek ah awk” ci’n na gen uh a gamtat kampau kidop huai a hihna thu kihilhna na nei uh hi.

June 15,2007