ZOMI NATIONAL CONGRESS KUM-20 SUNG KALSUANNA

ZOMI NATIONAL CONGRESS KUM-20 SUNG KALSUANNA

ZNC kum-20 khang khat bang ong pha a, tu ciangciang ih din zawhna, a sem a bawlte tha hatna, hanciamna hang hi zaw lo in, Anungta tawntung Pasian leh Zomi tampite thungetna hang hi. Kum-20 sung in makaite gimna, tawlna, maizumna, gentheihna leh, kolbulh khaukhih thuak himah tase leh, tua teng ong thuaksak zo keikai Pasian min phat hang.

1988-kum in kawlgam buppi kumpi deihlohna hangin ong buai-in Myanmar Socialist Kumpi kia in, Galkap te'n thuneihna lak-khit-teh, 1990-kum ciang Democracy ngeina tawh kitelna om ding, Party hih nuam te'n matpong ongten ta un a cih ciang buaina huhau a, vaitham sum-metbawl pawlkhat lung hih mawh in Zomi ih hihna minamdangte'n ong theihnang bulphuh uha, a zintun-na uh BoSunpet street a, Thirihyeithmon (သီရိရိပ္မြန္) Guest House pan ong kipankhia in York Road a, Pu Pum Za Kap inn ah thungetna tawh apin October 18, 1988 ni in Election Commission ah puakpah uhi. October 24,1988 ni in Newspaper leh Radio pan ongsuak khia hi. A za Zomi tampitakte lungdamin, a kipak tampi om hi, Committee ah ong kihel-loh hang, sum le pai, tha tawh tua hun lai a, a panpih, teng –


1. Pu Sing Kho Mang                             5. Rev. Vungh En Thang
2. Pu Dai Cin                                        6. Pu P. Tual Khan Pau
3. Dr.Pu Zam Khen Thang                     7. Dr. Pu Sian Za Kam
4. Rev. Pau Cin Thang                           8. Pu Nang Lian Thang te ahi uhi.

Lai Siangtho bulphuh : Paunaak 14:34
“Thumanna in minam minthangsak a, mawhna in minam mindaisak hi.”
A kiphuah cil a Committee teng

1. President ----------------------------------- Pu Pum Za Kap
2. Vice President ----------------------------------- Pu Suan Kho Thang (ong nusia)
3. General Secretary ----------------------------------- Pu Thang Lian Pau (India)
4. Treasurer ----------------------------------- Pu Thawng Do Thang
5. Members ----------------------------------- Pu Neng Hau Kim (U.S.A)
6. Members ----------------------------------- Pu Pum Za Khai (U.S.A)
7. Members ----------------------------------- Pu Gin Khan Suan (Japan)
8. Members ----------------------------------- Pu Pum Za Lian
9. Members ----------------------------------- Pu Kim Khua Suan (U.S.A)
10. Members ----------------------------------- Pu En Khan Nang
11. Members ----------------------------------- Pu Khual Za Nang (ong nusia)
12. Members ----------------------------------- Pu Vungh Za Kap (India)
13. Members ----------------------------------- Pu Tawng Do Cin (India)
14. Members ----------------------------------- Pu Gin Kam Lian
15. Members ----------------------------------- Pu Kham Min Thang

Hi bang in kiseh hi.

Pu Pum Za Kap’ inn ah Signboard kisuang in zumpi (Head Quarters) in kinei hi. (Zogam ah HQs, zum hon zawh masiah)

Hih a phuankhiate a tamzaw in khualzinte a hih ma'n tua hunlai a, India pan a ong piang ahi Pu T.Gou Gin leh Pu Thang Khan Gin te pat khiat ZNC min mah in ong huzapin hoih kisa a,“Zomi National Congress” a kici pah suak hi. A phuankhia teng bel gamthu leh, tangthu zong kitamtel lo in Minam min mah bulphuh in, Zogam ah gen kawikawi ding, zumpi Zogam ah koih ding makai zong in MP ding zongni cih thu hi.

Tua ahih man in November 5th '88 ni in Zogam ah tangko ding in Zangkong (Rangoon) pan in 1. Pu Suan Kho Thang 2. Pu Gin Khan Suan 3. Pu Gin Kam Lian 4. Gin Khan Khai (Student) 5. Vung Za Pau (Student) te zinkhia in Mandalay, Kawlpi, Tedim, Tonzang dong pai uh hi. November 12th '88, Kawlpi ah Township Committee kiseh hi. Kawlpi pan Pu Chin Sian Thang (tulaitak President) bulphuh in, a ma'n hi bang in Zomi cih bek tawh nainganzi (gamvai) kisem theilo ding, Policy khat neih kul phot hi ci-in, Kawlgam Nainganzi leh, Zomi te kizopna, Panlong agreement a piankhiatna 1947, 1974 Constitution hoih lohna, 1961 kum, Taunggyi ah Mualtungmite'n State Unity Organization (SUO) phuatna thu, a mah leh Capt. Pu Mang Tung Nung kihel in, 1947 Constitution thanemna, Mualtungmite' suahtakna a kingah hang a suahtaklohna cih thu tampi gen in tutung a zong Constitution gelh phading ih hih man in ei kihel a Zomi te thu Zomi te mah bekin genin ih thu thun zawh nading a thupitzia teng ong gen khia hi.

Tua khitciang a mah matbawl pah in Tedim kikahto pah hi. November 21st '88, ni-in Tedim ah inn a phalngam om nailo phot ahih ma'n Pu Tun Za Thang (Pu Kham Za Kam tapa) inn ah Head Quarters Signboard kisuang hi. Kum-4 sung a sap ong lalo hi. (Party a phiat dong) November 24th '88 ni, Tonzang ah Signboard suan leh, Township Committee kiphuan zo hi. Township-3 ah Signboard kisuang zopah hi.

Party Constitution ong- gelhsak teng

1. Dr. Pu Zam Khen Thang (ong nusia zo)
2. Pu Sing Kho Khai (ong nusia zo)
3. Rev.Pau Cin Thang (U.S.A)
4. Rev. Vungh En Thang (U.S.A)
5. Pu Thang Lian Pau (GS)
Pu Chin Sian Thang ong geel Gam Bup Constitution ding ZNC in thukhunpi thu-4 kibulphuh hi.

1. Union dik taktak hi ding. (Federated Union)
2. Parliament dawlnih om ding,dawl tungnung leh dawl nuainung thuneihna (Power) kikim ding.
3. Parliament dawl tungnung ah minam zui in tangmi a kikim kah bek ding,Parliament dawl nuainung ah mitam zui in tangmi kah ding.
4. Baho (Central) kumpi thuneihna ciangtan ding (Khiam,)a omlai thuneihna teng a tamzaw State te'n la ding.
TV pan ZNC te ngimna leh tupna Pu Chin Sian Thang in March 21st , '90 ong gen khiat thu
ZNC in mailam ah sep khiat ding thu - 4

1.Chin cih pan Zomi-ih-hihna
2.Democracy kumpi ong pian khiatnang
3.Suak tatak a, sumbawl sumzuak theihnang (free market economy)
4.Panglong thu kimna kiplet nang

Tedim, Tongzang, Kawlpi khuapi teng ah ZNC te ngimna leh tupnate kigen khia in khua 170 ah Committee ki koihzo hi. Falam, Hakha, Thantlang te in zong zum ong hong un ci-in hong sam uh hi. Thantlang pan Pu Thawng El hong pai in hong gen hi. Sum haksatna hangin kipai zo loin zum kihong zo lo hi.

Committee Thak puah kikna
Ausgust 9th, 1989 ni-in a nih veina khawmpipan CEC kitel pha in mipi-in kipsak hi.

CEC teng;

1.President --------------------------------------------------- Pu Chin Sian Thang
2.Vice President --------------------------------------------------- Pu Do Pau
3.General Secretary --------------------------------------------------- Pu Thang Lian Pau
4.Treasurer --------------------------------------------------- Pu Zen Khan Khup
5.Members --------------------------------------------------- Pu Khual Za Nang
6.Members --------------------------------------------------- Pu Vungh Za Kap
7.Members --------------------------------------------------- Pu Song Cin Pau
8.Members --------------------------------------------------- Pu En Cin Thang
9.Members --------------------------------------------------- Pu Nang Za Khup
10.Members --------------------------------------------------- Pu Lal Buai
11.Members --------------------------------------------------- Pu Zam Khan Suan

February 20, 1989 ZNC khawmpi a khat veina Tedim zumpi ah kibawlin tangmi khua tuamtuam pan mi-200 bang ong pai uh hi. A nih veina August 9,1989 in Tedim mah ah kibawl kik in mi-250 val ong kah uh hi. Tua ciang in CEC thak teng kip sakna kinei hi. MP ding in Tedim-1 ah Pu Vungh Za Kap, Tedim-2 ah Pu Chin Sian Thang, Tonzang ah Pu Thang Lian Pau, Kawlpi-2 ah Pu Do Pau te mipi in kiseh hi. Tedim khuasung a om biakna makai Pasian' nasem tampite’n Pasian tungah apna ong neihsak uh hi. Kitelpi ciang in mun-4 ah kidem in mun-2 ah kizo ahi manin 50% in kizo hi.

December 23rd, 2003 ni in Kawlpi, Pu Chin Sian Thang inn’ ah CEC meeting kinei kik hi. Khua tuamtuampan in panmun neite zong ong kah uh hi. Tua CEC meeting pan anuai a bangin khentatna kinei hi. A tawp leh a khawl om a hih manin a nuai a bang in kipuah pha kik hi. Kumsawm valbang a sawt hang in Committee te lawp mahmah lai uh hi.

1. President --------------------------------------------------- Pu Chin Sian Thang
2. Vice President --------------------------------------------------- Pu Do Pau
3. Secretary General ---------------------------------------------------Pu Mung Khan Lal
4. Assistant Secretary General -----------------------------------------Pu Gin Kam Lian
5. Treasurer ---------------------------------------------------Pu Zen Khan Khup
6. Organizer --------------------------------------------------- Pu Khual Za Nang
7. Members --------------------------------------------------- Pu Song Cin Pau
8. Members --------------------------------------------------- Pu En Cin Thang
9.Members --------------------------------------------------- Pu Nang Za Khup
10.Auditor --------------------------------------------------- Pu Lal Buai

(General Secretary Pu Mung Khan Lal in nasepna ding munpi Zangkong ah a omthei den zawding cihna tawh Pu Gin Kam Lian a panmun ap hi.)

Matun nailo a lamkal pan ong nusia teng CEC sung pan-

1.Pu Suan Kho Thang (Former Vice President)
2.Pu Khual Za Nang (Member)
3.Pu Vungh Za Pau ( Head Quarters lai atpi)
Note- Thudotpi leh a hampen Pu Song Cin Pau tu laitak cina mahmah a hih manin thu ngetsak ciat ni.

Township, khua tuamtuam pan-

1.Pu Langh Kho Pau (Tedim)
2.Pu Khup Khan Zen (Tedim)
3.Pu Dam Kho Kham (Tedim)
4.Pu Suan Kho Thang (Tedim)
5.Pu Zam Do (Mualnuam)
6.Pu Kham Cin Zam (Tungzang)
7. Pu Zam Tung Thang (Tungzang) (CNA te'n 25.11.2000 ni in kaplum uh hi)
8. Pu Thang Khua Tuan (Kawlpi President)
9. Pu Suan Do Nang (Kawlpi Secreatary)
10. Pu Kap Cin Thang (Kap Tawng – Leilum)
11. Pu Hau Za Cin (Langzang)
12. Pu Do Khan Pau (Tonzang)
13. Pu Zam En Pau (Tedim)

* Kanzawh nailoh leh thu kizakna haksatna hang in a kimang ngilh a om leh ong mai sak un.

UNO, EU, gam tuamtuam leh Party tuamtuam palaite tawh kimuhna

1.1989 kum in UNLD ( United Nationalities League For Democracy) mualmi teng party 25 te kipawlna ah member khat in om.
2.1990- March kha in Mualmi party a tamzaw policy khat tawh kumpi ten ong phiat hi.
-Party (9) nungta sak lai-in Shan gam Sukham nuam a hih man un shan gam pan party (6) om sak sese.
3. 1993- Pu Chin Sian Thang, Pu Thang Lian Pau leh kiteel-lai a Campain Manager Gin Kam Lian,Zen Khan Khup te Special Court pan in thu bawl. Thukhen mangpi U Tin Ohn hi. Kum-10 Sung nainganzi sem theilo ding, ci-in thu khensat hi.

4. 1991- Kum thak pan Zangkong(Yangoon) bulphuh in, meltheihte leh Hotel Decity bel in hamsatna tampi thuak in, Pu Chin Sian Thang, Zen Khan Khup, Go Sawm Khup, Thang Gin Lian, Gin Kam Lian te UNLD pawl leh, pawl tuamtuam tawh kimu in thu kikupna kinei den hi. Gambup(Gazette holiday) ni thupite ah kihel den uh hi.

5. UNLD ah a kipat lam in party (23) bang a om hang a 1992 in kumpi ten hong phiat hangin a sem suaksuak pen (1) SNLD (2) ZNC (3) ALD (4) MNDF hi teng bek kihi lai hi.

6. 1995 ASSK ong kikhah khiat khit 1996 January, 3rd ni-in Pu Chin Sian Thang, Pu Do Pau, Pu Khual Za Nang, Pu Gin Kam Lian te ASSK inn ah kimu in thu kikum a kipawl khopna leh, Federal vai thukimna pawlkhat kingah hi.

7. 1996 – 1998 Independence day leh, Union day te ama' huang sung ah kibawl in, kipai zel a, an neekkhopna kinei hi, Amah'n zong Mualmite tawh kisai hangsan tak leh, khauhtak a dinmun Statement genkhia hi. Khangnoten zong Zo ngeina lam tuamtuam zong lak uh hi.

8. 1997 Union day, zong mualmite makai-in NLD makai teng, kawlgam nainganzi (politician) mimasa teng tawh Bahan No. (3) Bomo Aung (30thComrade) huang sung ah New-world Restaurant ah nitaak an neek khopna ki nei hi.

9. 1998-Zomi Nam Ni ( Golden Jubilee) Shwegonedaing (EAST) Fulai Restaurant ah ASSK leh pawl tuamtuamte tawh Zomi namni phawkna dinner kinei hi. M.I (galkap thukan) te'n Hotel Permit khakcip pah lian uh hi. B.B.C leh V.O.A pan in zong ASSK mahmah in Zomi namni bawlna leh Hotel khakcipna thu gen hi. Ama' min mahmah tawh zong ih Minamni pahtawina laipi ong pia hi.

10. August 29th, 1998 ni-in U Lwin (NLD) inn ah NLD pan- ASSK, U Tin Oo, U Aung Shwe, U Lwin. SNLD pan- Khun Htun Oo, Sai Nyunt Lwin. ALD pan- Dr.Saw Mya Aung, Aye Thar Aung. ZNC pan- Pu Chin Sian Thang, Pu Gin Kam Lian, Pu Vungh Za Pau. MNDF pan- Nai Tun Thein, Nai Ngwe Thein te kikum in SPDC in Parliament samlo a hih leh Party (5) te makai in Parliament sap theihna dingin CRPP (Committee Representing People's Parliament) ki phuan hi. Hih pen SPDC a dip a kua sak zo penpen hi. UK, US, EU gam teng in ong thukim pih pah hi.

11. Tua zawh a sawt lo September 6th, 1998 ni-in MP tam simsim kiman hi. Pu Chin Sian Thang zong tua pan kum-(2) sung M.I (6)ah, khumcipna thuak hi. Hih thu ma deuh June 1998 in Khun Htun Oo (SNLD), Dr. Saw Mya Aung (ALD), Nai Tun Thein (MNDF), Pu Chin Sian Thang (ZNC) ten Than Shwe tung ah Parliament a manlang thei pen in ong sapsak un ci-in laipuak uhi. Tua zawh a sawt loin NLD in kha nih sung in Parliament sam un, na sapkei vua leh ko leh ko in samding hi ung ci-in ngaat tak in lai pia uhi. Hih tungtawn in CRPP ong piang khia hi.

12. Mualmi Party (12) in May 2001in UNA (United Nationalities Alliance) phuan khia uhi.

13. UN Envoy Elverto Desoto tawh (2) vei

14. UN Envoy Razali Ishmael tawh (12) vei

15. EU High Commissioner tawh (4) vei

16. Pin Heiro (ILO, Human Rights) (3) vei

17. Jounalists minthang Larry Jagen (2) vei

18. Germany, Canada, Parliament te tawh (2) vei

19. Kawl gam a om gam tuamtuam te Ambassador te tawh (50) vei val

A mau gam ni thupi nite ah zong ong samin Dinner kipai zel hi.

20. EU (South East Asia ) tavuan neite tawh (3) vei

21. UNSC leh Secretary General level lai khakna

22. Washington Post ah Pu Chin Sian Thang at Article- Cry from Burmar ong suak hi.

23. Zomi Nam Ni, Union day leh, Party birthday te gam sung-gampua ate' huhna tawh kumsim in

kibawl den hi.

24. January3.2007 ni in Federation vai Seminar khat vei kinei hi.

25. Christian Solidarity (London) pawlte tawh nihvei

26. Irrawaddy magazine pan 2005 leh 2006 kum (The Faces of Burmar) dingin ZNC president pa

zong Teel uhi.

27. SPDC hawm khiat (2005 kum) Kawlgam sung mithupi 650 sung ah Pu Chin Sian Thang kihel hi.

SIH GALNA

1.Pu Vungh Za Pau - Head Quarters lai atpi ong nusiat lai-in
(a) ZNC pan paakkual khat
(b) Party tuamtuam pan paakkual
(c) U.S Embassy pan paakkual khat
ZNC president Pu Chin Sian Thang in thugenna leh Zo ngeina in min sial hi.

2. Pu Thang Kho Tuan (Kawlpi President) Nat vehna 50,000Ks
Sih galna leh paakkual --------------------------------- 10,000Ks
3. Pu Khual Za Nang (CEC)
Nat Vehna -------------------------------------------------50,000Ks
Sih galna leh paakkual ---------------------------------- 10,000Ks
4. Pu Suan Do Nang (Kawlpi Secreatary)
Paakkual -------------------------------------------------- 10,000Ks

* Hih natvehna leh sihgalna te budget om cih bang hi lo in, Sum om dan zui in kipia hi.

Gam tuamtuam a Zomi kipawlna omte

1. Pu Thang Lian Pau (MP Tongzang) Kawlgam ah na kisem thei salo in India paito in
ZNC (LA, India), ZRO (Zomi Reunification Organization), ZRA (Zomi Revolutionary Army)
phuan in makai hi. Mizogam leh Manipur a om ih mipih te'n angtan pih in ngaih muanna nei
tuam uh hi. Galkap tulnih bang om uhi ci-in kiza hi.

2.Pu Go Sawm Khup (ZNC, New Generation U.S.A) in makai in hih theih zah in huhna a pia denden khat hi.

3.Pu Nang Lian Thang (ZNC, LA Japan)

4.Malaysia (ZNC, LA) Pu Neng Hau Kim hi-in tu lai tak US tung hi.

5.Delhi ah (Zomi Student and Youth Organization) zong om a Pu D. Mang Khan Khup leh alawm te'n makaih hi.

6. Suahna Maesok ah zong (Zomi Student and Youth Organization-east) om hi.

Khantohna

Global English Course 2005 pan 2006 American center ah Pu Gin Kam Lian leh Pu Cin Suan Mang te kah uh a, AC te thusiamna tawh khua leh tui phat tuam nang huhna Organization zui in ong ngen un a cih ciang, ZNC min-in Pu Cin Suan Mang in Tedim, Dimtui Library a ding Furniture, Computer, laibu tuamtuamte a ding in US $15,000 leh Tuimui sang a ding $15,000 man laibu leh van tuamtuam kingah hi.

ZNC Mintawh Scholarship Ngah a Sangkahteng

British Council (BC) a kah teng
1. Eng Biak Thang               8. Ning San Lian Kim
2. Langh Sian Mung           9. Khup San Thang
3. James                         10. Song Za Kam
4. Kap Khan Khual             11. Cin Sian Dal
5. Cing Za Lun Mang           12. Kap Za Cin
6. Gin Tuan Pau                13. Niang Lun Dim
7. Khup Suan Lian            14. Man Hau Mang

*Scholarship pen kum khat leh a lang hi. Course khat kha thum hi. Sum tawh a kah hileng Course khat ciang in $ 280 hi.

American Center a kah teng
1. Kam Lam Khup               8. Pau Kim Tuang
2. Kam Sian Mung                9. Khup Suan Lian
3. Kap Khan Khual                 10. Cing Sian Mang
4. Langh Sian Mung               11. Kap Sian Siam
5. Gin Kam Lian                       12. Vung Tawi Cing
6. Cin Suan Mang                  13. Thang Sian Len
7. Mung Laan Thang               14. Thant Zaw Oo

*Scholarship pen khakua ong pia uhi. Khakhat ciang in $ 100 hi.

Gamthu hang a mat leh hen thuakna

Pu Chin Sian Thang

1.October 30th, 1972 - March 3rd,1974 (Mingaladon Gekyiaing) ah
2.March 12th, 1992 - Kawlpi pan Zangkong puak in thu a dot khit ciang march 19th, 1992 khak
3.May 10th, 1993 - Kawlpi (MI-17) ah khakhat sung
4.October 10th – 24th, 1996 - Kawlpi (MI-17) ah
5.September 6th, 1998 - No. 220th Bn., Yemon, ah kha-7 - 9½ miles MI-Quarter ah March 14th, 1999 (MI- te kepsung in kal (kidney) na in Sakura Clinic, ah ki at hi
6.September 15 pan 19, 1999 MI-14 Botataung Township ah
7.October 16th, 1999 pan June 14th, 2001 dong 9½ miles MI-Quarter ah ( November 3rd 1999 ni in UN Asst. Secretary General Alvaro de Soto tawh kimuhna hang)
8.September 27th ,2007 ni pan October 28th ni dong Insein Jail ah
9.November 20th - 26th , November 2007 (Special Branch Quarters-8-miles) ah

Pu Gin Kam Lian

1.awlamyaing MI-5 ten manin March 25th 2001 pan August 30th 2002 Mawlamyaing Jail ah

Pu Kam Lam Khup (Kyaw Soe)- President tapa

1.Ocotober 28th 2007 ---- thukanten man (Thu-5 tawh thusit Insein Jail court ah)

Pu Kap Khan Khual, Pu Suan Do Nang tapa
1.Ocotober 28th 2007 ------- thukanten man (Thu-5 tawh thusit Insein Jail court ah)

Thu khupna

Minam leh gam na sepna dingin kipawlna khat om loh phamawh hi. ZNC pen a maakai te leh Party lutta ding bek hi lo hi. ZNC min tawh gamthu kisem thei bek ahih manin ZNC min a kizang deng ahi hi. A thupi zaw ah, Policy hi. Kum-20 sung sepna ah gam leh minam a ding ngimnate a tangtun nai loh hangin UNO, EU, leitung gam tuamtuam, Kawlgam sung gamthu (politic) a kan a ukten Zomi cih hong thei khin uh hi. Zomite tangthu ah hi bang thu om nai lo hi. Khang kik ten tha hong khek un la ZNC te policy nong let suak ding uh ong thum ung.

Hih kum-20 na sepna sung ah a pat a kipan sum leh paai, thagui thatang tawh ong panpih thuhong ngetsak te, Pasian nasemte leh mimalte hun hoih nai lo ahih manin a minin (by name) hong kisuak sak nai lo hi. ZNC leh Zogam tangthu a ki-at ciang hong kisuak sak ding hi

Pu Chin Sian Thang la phuahte

A. Lel dih aw Kap lel dih lai zang aw, pian gam lei leh ka Zo damtui aw, keizong, keizong lel nuam lai veng ee;

B. Keizong, keizong leel nuam lai ing, Panlong a pat Taunggyi ah, UNO dong leel to laivang ee.

A. Tang kahenkol thangta zawm aw, Zolun Alsi thang zawm aw;

B. Zolun Alsi tu bang asuan thangvan phesak kei hing ee.

A. Sin thu a pha ngai ing aw e, tong dam a nem a ngai ing ee;

B. Sin thu pha leh i Zogam kuam ka ngaih man a tul hi’ ing e e.

***************************************************

* Aung San Suu Kyi (ASSK)

* Shan Nationalities League for Democracy (SNLD)

* Arakan League for Democracy (ALD)

* Mon National Democratic Front (MNDF)

* United Nationalities League for Democracy (UNLD)

* United Nationalities Alliance (UNA)

* Committee Representing People's Parliament (CRPP)