Mawhna (Sin)

Mawhna (Sin)

2020 Kum USA gam ah President kitelna a om tak ciangin "Pasian thu tawh kituak (or) Pasian thu tawh kituak lo" cih kammal leh genna kilim zak mahmah hi. Pasian thu tawh kituak cih kammal sungah "Pasian deihna bang a gamta, MAWHNA bawllo, thapia lo" cih a gen nuam hi dingin sang ing. Pasian thu tawh kituak lo cih kammal sung leuleu ah "Pasian deihna bang a gamta lo, MAWHNA bawl, thapia" cih a gen nuam hi dingin sang ing. Tua a hih manin mihingte in thuhoih deih, mawhna leh siatna deihlo i hihna hong kilang mahmah hi. Tua hi a, hih mun ah "Mawhna- Sin" i cih pen a deih omlo na pi'n bang hangin kibawl hiam? Mi khat a ding a mawhna (sin) pen mi khat a dingin mawhna a hih loh man hiam?

Mihing leikiak (Human Nature)

Pasian in mihing a bawl in mawh neilo a, a bawl a hihi. A hizongin Gulpi khemna a thuak zawhloh na uh pan in pukna kipan a, tua pukna pen Pasian in mawhna (Sin) in sang, pom hi. (Gen 3:1-7). Pasian thupiak nek loh ding kici singah a nekna hangin Pasian deihna bangin gamta nawnlo a hih manin mihing masa penpente nupa in mawhna a bawl uh a suak hi. (Note: Mawhna masa penpen in zahmawh vai (Sex) hilo hi.)  Mihing masa penpen te nupa mawhna bawl pen i Zo paunak sungah "A pa singgah nek a tate ha kim" cih a om bangin, mihing masa penpente suan leh khak khempeuh in mawhna hangin i ha kim tek hi. Tua hangin mihing a min piang khempeuh in mawhna bawl nopna lungsim, utna nutsiat hamsa kisa hi. (Hih mun ah mihing leikiak (human nature)a gen i hih manin mihing mawhna (sin) bek i gen a, Satan (serpent) mawhna kipatna a gen i hi kei hi. Satan mawhna kipatna pen mihing a kipiansak ma pek hi ding hi.)

Pasian muhna a mawhna:

Pasian in mawhna (sin) a cih taktek mawhna nam khempeuh kikim (equal) in koih hi. Mi khempeuh mawh khin a hih manin Pasian maipha ngah zolo hi (Rome 3:23). Lungsim tawng a mawhna, mi neihsa gukna, mi thahna, nau lak khiatna, zahmawh kibang kitenna khempeuh a kikim in koih hi. Tua hangin Pasian in "Ne kei un" a cih singgah a nek na hangun, kammal dang khat in gen leng, Pasian thupiak zui lo a hih manin, mihing pen mawhna nei in kikoih a, a MAH (Pasian) tawh kizom nawnlo hi. Pasian mai ah Mawhna neu, mawhna lian a kikimna pen Thuhilhna (Ecclesiastes) in "Leitung ah a thuman mi, mawhna nei/bawllo a mi hoih omlo hi" Ecclesiastes 7:20 ah kitel mahmah hi.

Mi pawlkhat in Laisiangtho sungah a kimai sak thei mawhna om a, a kimai sak theilo mawhna om a hih leh, mawhna ciatciat zong a neu leh a lian om hilo ding hiam ci kha ding hi. Pasian in Laisiangtho sungah mawhna lian pen or mawhna neu pen ci'n a zaa (rank) khen in genlo a, a mah (Pasian) in a maisak ut leh a maisak ut loh bek a gen a hihi. (Pasian in a maisak zawhloh ding mawhna omlo hi). A hizongin Pasian in a huat mahmah mawhna pawlkhat om in, tuate Laisiangtho sungah kitel tak in hong gen hi. Khatna ah Pilate tungah Jesu in a mah a lehhek pa Judas Iscariot a gennopna ah "kei hong leh hekpa in mawhna lian pen a palsak hi. (John 19:11). Pilate leh Judas mawh tuak na pi'n, Judas Iscariot mawhna pen lianzaw/pen hi ci hi. A nihna ah Paunak 6:16-19 sunga "kihihsakna, zuauthu genna, mawhneilo mi thahna, thusia bawl ding ngaihsutna, gamtatsiat ding a manlangte, zuau thu gen teci manlo a pangte, kitotna a piangsakte" a hihi. Hih sung a thute en leng, lungsim ngaihsutna bek tawh gelna leh gamtatna tawh sepna zong mawhna liatna kibang, kikim hi. A thumna ah "Mihing Tapa langpangin a gensiate a mawhna uh kimaisak thei ding a, ahi zongin Kha Siangtho langpangin a gensiate pen tuhun a kipan a tawntungin a mawhna uh kimaisaklo ding hi. (Matthew 12:32). Mawhna liatna leh neuna hang kimai sak zolo ding hilo a, a kimaisak theilo ding hi zaw hi.

Pasian muhna a mawhna (sin) pen Pasian leh mihing kizopna tawh kisai thute, mihing leh mihing kizopna ding thute tawh kisai ci'n nampi nih in kikhen thei hi. Mihing leh mihing kizopna ding thute a mawhna (sin) pen Pasian in maisak thei a, a hizongin Pasian leh mihing kizopna thute tawh kisai mawhna (sin) pen Pasian in maisak theilo hi.

 

 

Mihing muhna a mawhna:

Mihing in mawhna in a ciapteh thu pen a lian a neu a om ban-ah a hunhun in sandan pomdan kikhek hi. Mite a ding siatna a piangsak lo a hih nak leh mawhna in zong kisang, kipom khollo lel hi. (Tua hangin mi pawlkhat in zuau kaang cih kammal bang kibawl khia hi.) Mite a dingin siatna a pian sak hangin mawhna daan lianlua lo tawh kimaisak thei mawhna pawlkhat om hi. (mi neihsa gukna cihte pawl pen sum tawh kiliau sak in a, mawh mai bangin kisang thei hi). Mite a dingin siatna a piangsak bek hilo in, sihna dong a piang sak thei mawhna pawlkhat ki om sak hi. (Midangte nuntakna siatsakna, sihsakna cihte pawl pen sihna daan mah tawh a kiloh sak pawl om hi.

Mihing muhna a mawhna pen a hunzui in kikhel hi.

Mihing tualtelna (human civilization) khantohna zui in, mihing leh mihing kikal a zuih ding a thuciin (values), zehtanna (norms) leh ngeina sandan kikhek khek hi. Gentehna dingin mihing nuntakna sunga zahmawh (nu le pa) vai a gen hi leng; Topa Jesu hun lai in ( tua ma lam hunte bel gen dah ni) zong Pasal in zi tampi nei thei na pi'n; OR Pasal pen numei tawh lumkhawm leh mawhna (sin) bangin a luang in sawnglo na pi'n; numeite ciangin suangtawh denlup ding ( a luang in sawng) in daan kibawl hi. Tua hunlai in numei pen mawhna (sin) nei in kikoih a, kipam paih hi. Mite in thusim lo hi. Tuhun ciangin tua bangin nu le pa mawhna a bawl numei a kimuh, a kitheih hangin suang tawh kidenglo, a luang in sawng nawnlo hi. (Mawhna (sin) pen a sep leh palsat thu kibang na pi'n, sandan pomdan kilam dang a hih manin a thaman kibang nawnlo hi- Pasian mai ah bel a thaman, or mawhna zaa (rank) kikim lai lel ding hi).

Tualo thudang khat en leuleu leng, mihing muhna pan in mawhna (sin) lian pen ding a kiciamteh sung pan khat a hi, mi thahna (murder) pen zong a beisa hun leh tuhun sanzia pomzia kibang nawnlo hi. A beisa hun in mikhat peuh pen midang khat tungah a lung a kim kei leh that ziau lel hi. Mawhna (sin) lianlua in zong koih lo uh tawh kibang phial hi. Zomite bangin mithat leh "gal man sa man" ci'n peuh ai dupdup lai hi. Mihing tualtelna (human civilization) khantohna zui in mihing mahphatna kithei tektek a hih manin a picing khin sa thah na pen thaman lian pen piak ding cih bek hi nawnlo in, a piang nailo lakkhiatna (abortion) na ngawn pen mithahna hi kici ta hi. Mi thahna vive a hi zongin mihingte muhna a mawhna pen kibanglo a hih sam hangin Pasian muhna a mawhna pan bel kikim lel veve ding hi.

Thu dang khat leuleu ah guktakna (khut them neihna) tawh kisai gen leng: Zomite bang nidang lai in thudik mahmah a hih manin phim zang mal khat khua sung a kimu leh zong a mangsak mite kikan in kipia kik kici zen hi. Tua hun lai in thusan zia ah, mite na mang khat mu a, a piak kik kei leh a mu mite na manpha khat in sawng thei cih a hihi. Tuhun ciangin motorcycle khat, sum dim a om sum bawm khat kimu leh zong kipia kiklo lua kisa, kigu zaw lai hi. Tuhun thusan zia ah tua bangin mi na guksak hangin a gute na khat peuh in sawnglo cih hita mai hi. Mi neihsa na mang khat muh piaklohna, guktakna na ngawn pen mawhna (sin) a kisang lua lo tawh kibang lel ta hi.

Mihing leh mihing kikal kizopna a mawhna tawh kisai thu pen a piang taktak thu a kikhek loh hangin mihing nuntakna, mihing tualtelna (human civilization) hangin thusanzia, thu pomzia in mawhna (sin) a san huai maw, san huailo cih thu hong sek hi. Nidang lai hun a mawhna lian mahmah a kikoih (numei paktat nu) mawhna pen sihna daan piak ding a kisan hangin tuhun in tua tawh kibang lian mawhna ( living together) a om hangin mawhna bangin kisang nawnlo, sihna daan piak ding kigel nawnlo hi. (Biakbuk sung khawngah mai ngal mahmah lai dep hi) Nidang lai hun a mawhna lian lua khollo a kisang ( kithat ziauziau na) mawhna pen daan piak ding kigel khollo lel a, tuhun in tua bang lian thahna (sila or gal, a suak nailo mi lakkhiatna na ngawn) pen mawhna daan lianpi piak ding kisang,kipom ta hi. Mihingte thu ngaihsutna zui in mihing tualtelna (civilization) kikhek a, thusandan, thu pomdan zong kikhek khek hi. Mihing in mawhna in a san leh a sanloh zong kikhek khek hi. A hizongin Pasian in mawhna khempeuh pen a kikim in koih a, khek ngeilo hi. Pasian in a ma thupiakte a manglo khempeuh mawhna nei in sang a, a ma thupiak bang a, a zui leh a nungta khempeuh mawhna pan siang in a sang hi.

 

Dated: November 28, 2020